Hidden / Verborgen
“…Herinneringen, de angsten en de onverwerkte emoties zullen altijd bij ons zijn. Aan de buitenkant zijn we mensen als ieder ander. Binnen in ons is de oorlog bepalend geworden voor de rest van ons leven.” Wally Elenbaas en Esther Hartog – een gesprek met Esther en Wally, door Janneke Vervelde @Elenbaashuis verhalenhuis belvédère Over Efrat Wanneer Efrat Zehavi (1974, Haifa) in 2001 vanuit Israël naar Rotterdam verhuist om te studeren aan de Piet Zwart Academie, kent ze drie Nederlandse woorden: theemuts, gezellig en vogeltje. Haar geliefde oma Rachel, geboren in Den Haag vertelde Efrat vaak over de mooie herinneringen aan het ouderlijk huis en aan de Scheveningse badplaats. Maar zoals vele anderen die de oorlog hebben meegemaakt, sprak Efrats oma nooit over haar nare ervaringen ten tijde van haar vlucht uit Nederland in 1942, of over haar ouders die vermoord zijn in Auschwitz. Pas veel later, na het overlijden van haar oma, ontdekt Efrat via verhalen van haar moeder en brieven uit de oorlog, de onderdrukte emoties en de verhalen die schuil gingen achter haar opgewekte verschijning. In het Elenbaashuis In hetzelfde jaar dat Rachel uit Nederland vlucht, duikt de joodse Esther Hartog onder in de wijk Katendrecht, bovenin het Belvédère-pand. Esther was hier betrekkelijk veilig. Katendrecht was min of meer verboden gebied voor de Duitse soldaten en buren hielpen hen aan eten en zorgden dat Esther verborgen bleef. Zelf hielp ze samen met haar zus Die ook Joodse kinderen verbergen en was haar man Wally Elenbaas als graficus goed in het vervalsen van persoonsbewijzen. Hier op Katendrecht vonden zij hun veilige haven. Samen kwamen ze de oorlog door. Een periode waar ze hun leven lang, maar weinig over hebben gesproken. In het voormalige woonhuis van Esther en Wally – het Elenbaashuis – laat Efrat zich inspireren door de geschiedenis van het huis, maar ook haar eigen familiegeschiedenis. Ze toont haar persoonlijke keuze uit het werk van Wally Elenbaas, haar eigen sculpturen, tekeningen en collages, maar ook persoonlijke objecten en documenten van haar oma. |